Narzedzia pracy jako część wynagrodzenia pracownika

Jedną z metody wynagradzania pracowników jest zapewnienie im odpowiednich narzędzi do wykonywanej przez nich pracy. Przez narzędzia pracy można rozumieć materialne zaopatrzenie i narzędzia używane przez pracownika do wykonywania pracy. W tym miejscu warto zaznaczyć, że dostęp do wewnętrznych szkoleń, np. poprzez platformę e-learningową, zalicza się innej składowej wynagrodzenia jaką są „możliwości rozwoju”. Z kolei dostęp do prestiżowych narzędzi, takich jak wysokiej klasy samochód, nie jest zaliczany do grupy narzędzi pracy lecz świadczeń dodatkowych, gdyż jest czymś więcej, niż pracownik potrzebuje do realizacji swoich obowiązków.

Narzędzia pracy można podzielić na dwa typy, indywidualne i dostępne w miejscu pracy. Pierwsze stanowią narzędzia niezbędne do indywidualnego stosowania w codziennej pracy. Drugie to narzędzia i warunki jakie są dostępne w obrębie miejsca pracy. Długopisy, ołówki, uniformy oraz przenośne narzędzia stanowią indywidualne narzędzia pracy, natomiast biurka, komputery, pomieszczenia czy wózki widłowe stanowią narzędzia pracy dostępne w miejscu pracy [Tropman, 2001, str. 135].

Wprowadzając narzędzia pracy pracodawca musi dokonać wyboru niezbędnych narzędzi pracy, dostosować je do potrzeb pracowników i ustalić sposób w jaki pracownik może z nich korzystać.

Największym problemem narzędzi pracy jest zdefiniowanie właściwego asortymentu, który powinien wchodzić w ich skład. Ze względów kosztowych, organizacje starają się ściśle kontrolować wydatki na narzędzia pracy. Jednakże zapewnienie właściwego asortymentu do pracy wydaje się być potrzebne, chociażby w celu utrzymania konkurencyjności na rynku. Gdyby pracownik nie otrzymał do dyspozycji komputera z odpowiednim oprogramowaniem, nie byłby w stanie dostatecznie szybko wykonać swojego zadania. Z powodu różnorodności zadań jakie może wykonywać pracownik ciężko jest jednoznacznie ustalić listę niezbędnych instrumentów pracy, taką żeby właściwie odpowiadała na potrzeby pracowników. Rozwiązaniem dla tego problemu może być audyt w poszczególnych działach dotyczący właściwych zasobów narzędzi pracy. Wyniki tego audytu mogą zostać udostępnione do weryfikacji pracowników, którzy mogą dodać dodatkowe uwagi na tematy, które wydają im się problematyczne, np. „dostęp do papieru do drukarki jest zbyt skomplikowany z punktu widzenia administracyjnego i zabiera zbyt dużo czasu” czy „narzędzia pracy są przestarzałe” [Tropman, 2001, strony 135-136].

Innym problemem jest zapewnienie równowagi między kosztami związanymi z narzędziami pracy a ich użytecznością w wykonywanych zadaniach. Przykładem może być wielkość monitorów do komputerów. Można założyć, że większy monitor ułatwia pracę, jednakże problemem jest podjęcie decyzji, jaka wielkość monitora jest wystarczająca i optymalna do wykonywania danej pracy. Takich dylematów można znaleźć wiele. Rozwiązanie mogą stanowić ankiety dotyczące oczekiwanych narzędzi pracy przeprowadzane wśród pracowników.

Trzeci problem dotyczy gustu i preferencji pracowników. Narzędzia pracy mogą być motywatorem same w sobie, przykładem może być najnowszy model telefonu komórkowego. Ze względu na różnice występujące między ludźmi, dla jednych może to być sposób gratyfikacji, natomiast inni nie zauważą różnicy między tym modelem telefonu a najprostszym posiadającym podstawowe funkcje. W celu właściwego motywowania pracownika, przełożony powinien poznać potrzeby swoich pracowników, nie dotyczy to wyłącznie narzędzi pracy ale także innych składowych wynagrodzenia.

Ostatnim problemem dotyczącym narzędzi pracy jest problem traktowania zasobów firmowych. Problem szczególnie dotyczy indywidualnych narzędzi pracy, gdzie ze względu na to, że nie jest to sprzęt prywatny, nie dba się o niego jak o własny. Przykładem może być samochód służbowy, który można postawić w każdym miejscu i pojechać nim po każdej, nawet najgorszej drodze. Dobrym rozwiązaniem dla tego problemu jest ustanowienie możliwości odkupienia narzędzi pracy po preferencyjnych cenach, przy okazji okresowej wymiany sprzętu. W ten sposób pracownik używający danego narzędzia, ze względu na świadomość tego, iż będzie miał możliwość w przyszłości stać się jego właścicielem, będzie o nie bardziej dbał [Tropman, 2001, strony 137-139].

[Tropman, J. E. (2001). The Compensation Solution. Lexington: University of Michigan Business School Management Series]